Cách đây một khoảng thời gian, có một bạn Software Development Manager của một cty phát triển sản phẩm phần mềm mời cafe và nhờ tôi tư vấn về hướng tiếp cận đưa Agile vào doanh nghiệp. Tôi bắt đầu với câu hỏi “Tại sao bạn nghĩ Agile tốt hơn chu trình phát triển phần mềm hiện có?”. Tôi cầm tách cafe lên làm một ngậm và chờ đợi câu trả lời, bạn ấy có vẻ bối rối trước câu hỏi trực diện của tôi. “Thật ra, em chỉ mới tìm hiểu sơ và thấy Agile có process đơn giản, nhiều bạn nói Agile rất tốt, nhưng cũng có nhiều bạn nói Agile đồng nghĩa với thất bại”. “Vị trí nào đặt mục tiêu triển khai Agile ở doanh nghiệp bạn?” đó là câu hỏi thứ hai của tôi. “CIO đặt mục tiêu trong 6 tháng tới phải bắt đầu triển khai Agile đó anh, em chưa biết bắt đầu từ đâu nên mới nhờ anh tư vấn”. Tôi nói tiếp “Tốt, vậy thì em hãy hẹn cho anh gặp CIO của em chừng 30 phút để anh hiểu rõ mục tiêu đưa Agile vào doanh nghiệp. Thành bại của Agile quyết định rất nhiều từ vị CIO này”.
Đó là đoạn hội thoại của một bạn tôi quen trong cộng đồng nhờ tư vấn hướng tiếp cận Agile. Điều tôi thường gặp là người thực hiện triển khai Agile không biết rõ tại sao doanh nghiệp đặt ra mục tiêu đưa Agile vào doanh nghiệp. Nhiều quản lý cấp cao cũng lờ đi trách nhiệm của mình để nói cho đội ngũ biết mục tiêu chiến lược của tổ chức.
(Hình tác giả, photo by Jennifer Nguyen)
***
Đây là series bài viết về chủ đề về “Ứng dụng Agile trong doanh nghiệp” bạn có thể đọc các phần của bài viết:
- Phần 1: “Thực trạng ứng dụng Agile trong doanh nghiệp”
- Phần 2: “Khách hàng kỳ vọng điều gì từ dự án Agile?”
- Phần 3: “Team cần gì từ dự án Agile Scrum?”
- Và đón phần 5 với chủ đề “Những thách thức để triển khai Agile là gì?”
***
Theo COBIT 5 (Control Objectives for Information and Related Technologies), một framework ứng dụng vào quản trị CNTT (IT Governance) của tổ chức ISACA. COBIT 5 đưa ra một IT Goals liên quan đến Agile là “IT Agility” nhằm đáp ứng cho 4 mục tiêu chính của hoạt động kinh doanh và nhiều mục tiêu khác (xem chi tiết ở hình dưới).
1) Portfolio of competitive products and services (tôi tạm dịch là: danh mục đầu tư của các sản phẩm và dịch vụ cạnh tranh).
Với sự thay đổi nhanh của môi trường kinh doanh như hiện nay. Doanh nghiệp cần những sản phẩm, dịch vụ tốt để tạo ra nhiều lợi thế cạnh tranh so với đối thủ để chiếm lĩnh thị trường. Agile là cách tiếp cận tốt để tạo ra sản phẩm dịch vụ nhanh. Agile tập trung vào chuyển giao những tính năng mang giá trị cho khách hàng và tiếp tục mở rộng các tính năng và hoàn thiện sau đó. Ở các tập đoàn ngân hàng và tập đoàn bảo hiểm quốc tế, họ thường gọi một thuật ngữ “Fail Fast” để nói lên quá trình phát triển, thử nghiệm các sản phẩm mới, quan trọng trong doanh mục đầu tư.
Lãnh đạo của bạn cần các sản phẩm, dịch vụ chiến lược mới để chiếm lĩnh thị trường.
Bài viết liên quan: Những điều ảnh hưởng tiêu cực đến thành công của team trong dự án Agile
(Enterprise IT Goals cho chức năng CNTT)
2) Agile responses to a changing business environment (tôi tạm dịch là: Agile đáp ứng với môi trường kinh doanh thay đổi nhanh).
Ngày nay, với sự bùng nổ của công nghệ, chi phí sở hữu một chiếc điện thoại thông minh trở nên dễ dàng hơn, thanh toán online trở nên phổ biến. Hành vi của khách hàng thay đổi rất nhanh và đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi sản phẩm, dịch vụ phù hợp với khách hàng thật nhanh kẻo khách hàng chuyển sang sử dụng dịch vụ của đối thủ. Đây là mục tiêu ưu tiên hàng đầu đối với các công ty start-up về công nghệ, hoặc công ty thương mại điện tử. Bạn có thể thấy giao diện, tính năng được thay đổi thường xuyên.
Bạn có thể ngồi ở nhà, sử dụng điện thoại thông minh để mua vé máy bay trực tuyến, đặt khách sạn online, đi chợ online, mua sách online, thanh toán chi phí điện nước online, thanh toán chi phí VISA online,… bạn đang thay đổi hành vi tiêu dùng của mình và nhà cung cấp cần thay đổi nhanh trước khi bạn chuyển sang nhà cung cấp khác. Hay giờ đây, bạn đã nghe nói nhiều về Starbucks không chỉ trọng tâm vào kinh doanh coffee. Họ cung cấp cho khách hàng những trải nghiệm thú vị cho khách hàng trên nền tảng công nghệ. Starbucks đang triển khai Digital Transformation để tạo ra các trải nghiệm mới.
Lãnh đạo của bạn đang cần đội ngũ của bạn phản ứng thật nhanh với sự thay đổi của môi trường kinh doanh.
Bài viết liên quan: Cách thức quản lý Backlog (Backlog Management) trong dự án Agile
3) Optimisation of business process functionality (tôi tạm dịch là: Tối ưu hoá quy trình chức năng nghiệp vụ).
Với phương pháp phát triển phần mềm truyền thống, việc Business Analyst (BA) đi gặp khách hàng, thu thập yêu cầu, về phân tích và viết ra yêu cầu nghiệp vụ và trình bày lại cho bộ phận nghiệp vụ xác nhận (ký kết). Sau đó BA và người làm kỹ thuật sẽ ngồi với nhau phân tích, thiết kế. Tiếp đó người làm kỹ thuật bắt đầu triển khai code. Tiếp đến, Tester sẽ tiến hành kiểm thử các kiểu rồi mới phát hành phiên bản đầu tiên. Một tháng sau BA mang sản phẩm đến trình demo cho khách hàng và thường nhận cái lắc đầu “Đây không phải thứ tôi cần” và trong đầu khách hàng nổi lên một vài ý tưởng mới khi nhìn thấy sản phẩm thực tế. Chu trình re-work bắt đầu và mọi người làm việc trong tâm trạng ngờ vực lẫn nhau. Nhưng chu trình truyền thống tạo ra sự chậm chạp nhất định để chuyển giao sản phẩm.
Agile sẽ tiếp cận theo hướng nhanh hơn, process phụ thuộc vào những định nghĩa hoàn thành (Difinition of Done – DoD), các Sprint Goals. Người làm nghiệp vụ và người đảm nhận các chức năng kỹ thuật sẽ ngồi lại với nhau, tương tác mặt-đối-mặt (face-to-face) để đảm bảo hiểu chung một yêu cầu, ý tưởng, và cùng nhau phối hợp để hiện thực ý tưởng bằng sản phẩm thực tế và có thể dùng được ngay. Đây là điều lãnh đạo cần từ đội ngũ để tạo ra sản phẩm chất lượng, chuyển giao nhanh.
Bài viết liên quan: Nguyên lý của Agile và sự thành công của phát triển phần mềm
(Mapping Enterprise Goals với IT Enterprise Goals liên quan Agile)
4) Product and business innovation culture (tôi tạm dịch là: văn hoá đổi mới sáng tạo trong việc tạo sản phẩm và kinh doanh)
Với cách quản lý chu trình phát triển phần mềm truyền thống, ý tưởng về thiết kế hệ thống chỉ phụ thuộc vào một nhóm người nhất định thường là Software Archirect, Business Analyst, Technical Lead, Team Leader. Vai trò tham gia thực hiện thiết kế và phát triển sản phẩm chính là các Software Engineer (SE). Nhưng dường như vai trò SE chỉ làm theo các ý tưởng đã có và làm việc như một cái máy, nhiều khi họ không biết sản phẩm của mình phục vụ cho đối tượng khách hàng của mình là ai, không biết khách hàng trải nghiệm sản phẩm như thế nào? Điều gì xảy ra khi chính đội ngũ SE này được thăng chức lên giữ các vị trí chủ chốt trong doanh nghiệp trong tương lai gần? Phải chăng doanh nghiệp cần rất nhiều thời gian và nguồn lực để phá bỏ tư duy đã bị đóng khung của họ?
Nếu áp dụng đúng phương pháp thực hành Agile thì điều lo ngại trên ít xảy ra. Bởi lẽ, Agile thúc đẩy SE tương tác nhiều hơn với khách hàng, quá trình tương tác sẽ giúp họ thấu cảm được niềm trăn trở của khách hàng. Các ý tưởng dần hình thành và họ phối hợp cùng với cả đội đưa ra hướng giải quyết dựa trên điểm mạnh về công nghệ và kỹ thuật của cả team. Sau mỗi đợt chuyển giao sản phẩm (sprint review) họ sẽ đưa ra quan điểm của mình để đóng góp cho người làm kinh doanh. Đội SE là người nắm giữ linh hồn của product và người tạo ra sản phẩm mang giá trị cao cho hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng. Điều mà lãnh đạo luôn kỳ vọng từ đội ngũ của mình.
Bài viết liên quan: Làm sao để xây dựng Đội tự quản (Self-Organizing Team) trong dự án Agile?
Riêng với môi trường phát triển phần mềm ở Việt Nam. Thị trường mà có tỷ lệ thay đổi nhân sự ở mức cao. Lãnh đạo và quản lý cấp cao đang quan tâm làm sao nâng cao năng suất công việc cho người lao động lên để gia tăng các chính sách giữ chân người lao động. Họ cũng quan tâm làm sao để tạo ra một tổ chức học hỏi, chia sẻ kiến thức, kỹ năng để nâng cao năng lực của đội ngũ và đồng thời giảm rủi ro trong kinh doanh liên quan đến con người. Phương pháp phát triển sản phẩm nhanh theo Agile giúp doanh nghiệp có thể đạt được điều này.
Giờ thì bạn đã biết tại sao lãnh đạo của bạn đặt mục tiêu cho bạn đưa Agile vào doanh nghiệp. Nhưng để triển khai Agile thành công thì đòi hỏi sự nỗ lực từ bạn, lãnh đạo của bạn và cả tổ chức của bạn. Điều thú vị là rất ít lãnh đạo và quản lý cấp cao nói rõ cho đội ngũ triển khai Agile về mục tiêu đưa Agile vào doanh nghiệp là gì?
By Cao Trần,
Bài viết chia sẻ trên tường facebook của tác giả ở link