ITIL là gì ?
ITIL (viết tắt của Information Technology Infrastructure Library), là một nền tảng đưa ra hướng dẫn tốt nhất để xây dựng hệ thống quản lý dịch vụ CNTT tại doanh nghiệp, ITIL ban đầu được phát triển bởi chính phủ Vương quốc Anh (Anh) vào năm 1980 để giải quyết nhu cầu thực hành tiêu chuẩn và ngôn ngữ chung để quản lý các dịch vụ CNTT. Kể từ khi thành lập, ITIL đã phát triển để được coi là một trong những khuôn khổ ITSM được áp dụng rộng rãi nhất trên thế giới.
ITIL 3 hay ITIL 2011 Foundation
ITIL v3 đã được phát hành vào năm 2007. Khái niệm cốt lõi được giới thiệu trong ITIL v3 là Vòng đời dịch vụ ITIL. Cách tiếp cận dựa trên vòng đời này được nhóm thành 5 module học của vòng đời dịch vụ bao gồm Service Strategy, Service Design, Service Transition, Service Operation và Continual Service Improvement.
Bao gồm trong 5 giai đoạn của vòng đời dịch vụ là tập hợp của 26 quy trình và 4 chức năng liên quan đến cách cung cấp và quản lý các dịch vụ CNTT. Trong khi 26 quy trình được trải đều trong 5 module, 4 chức năng chỉ thuộc về Hoạt động dịch vụ (Service Operations). ITIL v3 định nghĩa một quy trình là một tập hợp các hoạt động có cấu trúc được thiết kế để hoàn thành một mục tiêu cụ thể. Các chức năng được định nghĩa là một nhóm hoặc một nhóm người và các công cụ hoặc tài nguyên khác được sử dụng để thực hiện một hoặc nhiều quy trình hoặc hoạt động.
Năm 2011, đã có một sự làm mới của framework ITIL. Bản làm mới năm 2011 bao gồm các bản cập nhật để giải quyết các lỗi và sự không nhất quán trong tài liệu và sơ đồ trên toàn bộ thư viện. Do tài liệu của khung cơ bản giống nhau trong các phiên bản 2007 và 2011, nên không cần đào tạo chứng nhận lại cho những người có chứng chỉ hiện có trong ITIL.
Nhưng rất nhiều thứ đã thay đổi trong thế giới CNTT và kinh doanh nói chung kể từ năm 2011. Xu hướng gần đây đã cho thấy sự hội tụ của chiến lược CNTT với chiến lược kinh doanh. Từ môi trường này, một nền kinh tế dựa trên dịch vụ đã xuất hiện, nơi nhiều công ty thành công có dịch vụ CNTT hỗ trợ làm cốt lõi cho chiến lược của họ (ví dụ: Uber, Amazon, Facebook, Twitter, Airbnb, v.v.). Một trong những lời chỉ trích của ITIL là sự thất bại trong việc theo kịp các xu hướng chiến lược trong CNTT và kinh doanh, như Lean, Agile, DevOps, Chuyển đổi kỹ thuật số, Điện toán đám mây và các yếu tố khác.
ITIL 4 – Tổng quan về các thành phần chính
ITIL 4 Foundation đã được phát hành vào tháng 2 năm 2019. Trong ITIL 4 là bốn thành phần chính tạo nên “framework”. Các thành phần này là: Hệ thống giá trị dịch vụ (Service Value System – SVS), Chuỗi giá trị dịch vụ – (the Service Value Chain – SVC), 4 chiều của mô hình dịch vụ (the 4 Dimensions of Service Model) và 7 nguyên tắc hướng dẫn (the 7 Guiding Principles).
Khái niệm chính của ITIL 4 là Hệ thống giá trị dịch vụ (Service Value System – SVS). SVS là một khái niệm chiến lược mô tả cách mà tất cả các thành phần và hoạt động của một tổ chức nên làm việc cùng nhau như một hệ thống để cho phép tạo ra giá trị. Mục tiêu của SVS là biến cơ hội/ nhu cầu thành giá trị kinh doanh. Mô hình vận hành Chuỗi giá trị dịch vụ (SVC) là cốt lõi của SVS. Chuỗi giá trị dịch vụ (SVC) xác định các hoạt động cần thiết để đáp ứng nhu cầu và cung cấp giá trị.
Để hỗ trợ cho cách tiếp cận toàn diện trong quản lý dịch vụ là Mô hình Quản lý dịch vụ 4 chiều (the 4 Dimensions of Service Model). Mô hình đại diện cho các quan điểm chính giúp cùng nhau thúc đẩy việc cung cấp sản phẩm và dịch vụ hiệu quả, mang lại hiệu quả cho các bên liên quan.
Đi đầu trong ITIL 4 là 7 nguyên tắc Hướng dẫn (The 7 Guiding Principles). Những nguyên tắc này nên được sử dụng làm khuyến nghị để hướng dẫn tổ chức trong quá trình ra quyết định. Có 34 “practices” trong ITIL 4. Một “practice” được định nghĩa là một tập hợp các nguồn lực và năng lực tổ chức được thiết kế để tiến hành các hoạt động nhằm đạt được một mục tiêu. “Practice” bao gồm các quy trình, thủ tục, con người, nhà cung cấp, kỹ năng, dữ liệu, công cụ, v.v … cần thiết để chuyển giao CNTT thành công.
Một trong những practices mang tính tiên phong như: Business Analysis, Organizational change management, Workforce and talent management, Architecture management,…
ITIL 3 so với ITIL 4 – Sự khác biệt chính
Sự khác biệt chính trong ITIL 4 là cách tiếp cận Quản lý Dịch vụ CNTT. ITIL 4 nhấn mạnh vào khả năng thích ứng với những thay đổi trong kinh doanh và công nghệ, bằng cách kết hợp các nền tảng, phương pháp Agile, DevOps và Lean với các thực tiễn tốt nhất của ITIL truyền thống để làm cho ITSM framework được trang bị tốt hơn để phát triển cùng với ngành.
Một thay đổi đáng kể khác là việc bổ sung Hệ thống Giá trị Dịch vụ (SVS). SVS chuyển trọng tâm sang tạo giá trị, từ trọng tâm của ITIL v3 vào chính các dịch vụ. Lý do cho sự thay đổi này là bằng cách tập trung vào việc tạo ra giá trị, các hoạt động Quản lý Dịch vụ CNTT giờ đây sẽ hoạt động cùng với các hoạt động khác trong toàn doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy tư duy hệ thống tổng thể, phá vỡ rào cản và khuyến khích hợp tác.
Nhìn chung, ITIL 4 được cập nhật và hiện đại hóa kiến thức ITSM hiện có; nhưng nó vẫn giữ được nhiều khía cạnh liên quan của các phiên bản ITIL trước đó. Bảng dưới đây tóm tắt một số khác biệt đáng chú ý giữa hai phiên bản:
Phạm vi | ITIL v3 | ITIL 4 |
Vòng đời dịch vụ sang hệ thống giá trị dịch vụ | Vòng đời dịch vụ: Năm giai đoạn tập trung vào dịch vụ | Hệ thống giá trị dịch vụ (SVS) |
Quy trình sang thực hành | 26 quy trình được tóm lại trong 5 module của vòng đời dịch vụ | 34 thực hành được nhóm theo ba loại (General, Service, Technical); bao gồm nhiều trong số 26 quy trình trước đó |
Nguyên tắc hướng dẫn của ITIL sang 7 nguyên tắc hướng dẫn | 9 nguyên tắc được giới thiệu lần đầu tiên trong ITIL v3 (2011) trong phần Thực hành ITIL | Tập trung thành 7 nguyên tắc bao gồm ở cấp độ Foundation, như là một yếu tố cốt lõi |
4 Ps đến 4 chiều | Thiết kế dịch vụ 4 Ps cho thiết kế toàn diện: Con người, Đối tác, Sản phẩm, Quy trình | 4 chiều quản lý dịch vụ hỗ trợ cách tiếp cận toàn diện đối với quản lý dịch vụ: Tổ chức & con người, Thông tin & công nghệ, Đối tác & nhà cung cấp, Luồng giá trị & quy trình |
ITIL 4 – Tương lai của quản lý dịch vụ CNTT
Sự thay đổi từ tập trung vào dịch vụ sang tập trung vào giá trị là một khía cạnh mới đáng kể của ITIL 4. Áp dụng 7 nguyên tắc hướng dẫn mới của ITIL 4 trong việc ra quyết định hàng ngày sẽ hỗ trợ các học viên chuyển sang tập trung vào giá trị. Những cải tiến này trong ITIL 4 tiếp tục cải thiện khung ITSM, làm cho nó năng động hơn và có thể phát triển với những thay đổi trong công nghệ và kinh doanh trong tương lai.
Quý Anh/Chị cần thông tin chi tiết khóa học hoặc cần tư vấn vui lòng liên hệ qua hotline hoặc để lại thư qua email. Đội ngũ tư vấn luôn sẵn sàng giải đáp các thắc mắc
Thông tin liên hệ
032 995 3499 Miss Châu
Email: [email protected]
Biên soạn lại bởi Nguyễn Thị Hồng Châu – Apex Global
(Tham khảo một số nguồn từ các tạp chí, blog hàng đầu trên thế giới về quản lý, quản trị CNTT)